Khi nhắc đến kênh đầu tư an toàn, người Việt Nam thường nghĩ ngay tới mua bán Vàng truyền thống. Tuy nhiên đây chỉ là một nhầm tưởng. Theo thống kê giá Vàng 10 năm trở lại đây, có tới 7 năm Vàng sinh lời âm, tức là lãi suất hàng năm nhỏ hơn lạm phát.
Vậy đâu mới là kênh đầu tư giúp bạn tận dụng hiệu quả những khoản tiền nhàn rỗi? Hãy cùng phân tích 5 nhóm kênh đầu tư dưới đây để Nhà đầu tư có thể lựa chọn phương án tốt nhất trong dài và ngắn hạn.
Nhóm 1: Gửi tiết kiệm
Nhóm 2: Trái phiếu, Bất động sản Chung cư, Đầu tư Cổ phiếu dài hạn
Nhóm 3: Vàng
Nhóm 4: “Lướt sóng” Cổ phiếu ngắn hạn
Nhóm 5: Bitcoin, Bất động sản Đất nền
1. Hoạch định tài chính cá nhân trước khi đầu tư
Trong quy tắc Quản lý tài chính cá nhân, bạn cần đảm bảo khả năng tài chính của mình ổn định trước khi đầu tư:
Có quỹ khẩn cấp cho mình và gia đình tối thiểu 3-6 tháng
Trả hết các khoản nợ có lãi suất trên 11%
Sai lầm phổ biến của nhà đầu tư mới là vay tiền để đầu tư, cụ thể là tín chấp (lãi suất > 15%) hoặc vay margin (lãi suất 12% – 15%). Nếu bạn không biết cách tính toán để chọn các kênh đầu tư có lãi suất cao hơn nhiều so với mức nợ này, bạn sẽ rơi vào tình trạng thua lỗ.
Khi đảm bảo được các yếu tố tiên quyết trong quản lý tài chính cá nhân, số tiền dùng để đầu tư của bạn nên được phân bổ vào các kênh đầu tư khác nhau phụ thuộc vào khẩu vị rủi ro của bạn. Để biết cụ thể hơn cách đa dạng hóa các kênh đầu tư, xem thêm: Đầu tư gì năm 2021? Cách đầu tư tài chính hiệu quả & an toàn.
2. Tiêu chí khi lựa chọn Kênh đầu tư
Khi lựa chọn kênh đầu tư, có 2 yếu tố quan trọng mà đầu tư cần cân nhắc là Độ an toàn và Khả năng sinh lời. Hai tiêu chí này có mối quan hệ ngược chiều nhau. Nếu bạn ưu tiên độ an toàn thì số tiền lãi sẽ càng ít, còn nếu bạn kỳ vọng lớn vào lợi nhuận thì cần chấp nhận mức độ rủi ro cao.
Dưới đây là 5 nhóm kênh đầu tư phổ biến dựa trên độ An toàn và Khả năng sinh lời, với mức độ giảm dần từ cao nhất là 5 xuống thấp nhất là 1.
Nhóm | Các kênh đầu tư | Độ An toàn | Khả năng sinh lời |
1 | Gửi tiết kiệm | 5 | 1 |
2 | Trái phiếu Bất động sản Chung cư Đầu tư Cổ phiếu dài hạn | 4 | 2 |
3 | Vàng | 3 – 2 | 3 – 2 |
4 | “Lướt Sóng” Cổ phiếu ngắn hạn | 2 | 4 |
5 | Bitcoin Bất động sản Đất nền | 1 | 5 |
Bảng So sánh các Nhóm kênh đầu tư theo độ An toàn và Khả năng sinh lời
(5 là mức cao nhất, 1 là mức thấp nhất)
Nếu nhu cầu của Nhà đầu tư chỉ đơn giản là tìm kiếm một nơi cất giữ của cải và không quá kỳ vọng vào lợi nhuận, Gửi tiết kiệm, Trái phiếu an toàn sẽ là những kênh phù hợp. Ngược lại, các kênh như Bất động sản Đất nền, “Lướt sóng” cổ phiếu ngắn hạn hay thậm chí là Tiền ảo sẽ là lựa chọn tốt hơn với những Nhà đầu tư có tham vọng sinh lời lớn.
Nhà đầu tư cũng cần phải đánh giá kỹ hơn các tiêu chí trên với hai kênh đặc biệt là Bất động sản – kênh có đa dạng cách đầu tư (Chung cư, Đất nền,…) và Vàng – kênh có lợi nhuận phụ thuộc nhiều vào chu kỳ kinh tế, thời điểm mua và bán.
Trong kênh Bất động sản, đầu tư vào Chung cư thường sẽ đem lại độ an toàn cao nhưng lại đem lại lợi nhuận thấp hơn nhiều so với Bất động sản Đất nền.
Kênh đầu tư Vàng thì sẽ có khả năng sinh lời thiếu ổn định vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chu kỳ kinh tế, giá vàng thế giới… Khi khủng hoảng xảy ra, nhu cầu cất giữ giá trị của con người cao thì giá vàng cũng tăng mạnh, nhưng khi kinh tế phát triển tốt thì có nhiều kênh đầu tư khác đem lại lợi nhuận cao hơn Vàng.
Biểu đồ giá Vàng Việt Nam trong 10 năm (2010 – 2020)
Nguồn: Trading View
Giá Vàng có sự biến động lớn phụ thuộc vào chu kỳ kinh tế, có khi tăng trưởng mạnh mẽ lên tới 30 – 40% như trong đợt khủng hoảng dịch Covid-19 năm 2020 vừa qua. Nhưng cũng có những lúc giá lại giảm sâu hoặc chững lại. Thời kỳ nền kinh tế đi vào giai đoạn phát triển từ 2014 đến 2018, vàng lại không có sự tăng trưởng đáng kể nào. Đầu năm 2014, giá vàng trong nước là 34.78 triệu, 5 năm sau vào năm 2018 giá vàng chỉ dừng ở mức 36.7 triệu.
3. Đánh giá chung các Kênh đầu tư trong ngắn hạn và dài hạn
Một yếu tố quan trọng khác để đánh giá độ hiệu quả của các Nhóm kênh đầu tư là thời gian. Nhà đầu tư cần xem xét biểu hiện các kênh đầu tư trong một vài mốc thời gian phổ biến như: 1 năm (ngắn hạn), 3 năm (trung hạn) và 5, 10(dài hạn).
Trước hết hãy cùng đánh giá khả năng sinh lời trong từng năm của các kênh đầu tư tài chính trong 5 năm trở lại đây (từ 2016 đến 2020).
Không có kênh đầu tư nào đem lại lợi nhuận chắc chắn mà sẽ biến động liên tục theo thời gian.
Vàng là kênh an toàn nhất trong thời kỳ kinh tế khủng hoảng: năm 2018 khi cổ phiếu giảm mạnh thì giá vàng duy trì ổn định ít biến động, đồng thời khi kinh tế khủng hoảng (2019 – 2020) thì Vàng càng chứng tỏ khả năng phát triển mạnh mẽ.
Đầu tư Chứng khoán có thể đem lại lợi nhuận khổng lồ nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Năm 2017, chứng khoán Việt nam tăng trưởng chóng mặt từ 40 – 50%, rồi nhanh chóng sụt giảm vào năm 2018.
Tiếp theo, hãy cùng đánh giá mức độ hiệu quả của các kênh đầu tư dựa trên Tỷ lệ sinh lời hàng năm (CAGR) trong 3 mốc thời gian là 3, 5 và 10 năm.
Kênh Đầu tư | 3 năm (2018 – 2020) | 5 năm (2016 – 2020) | 10 năm (2011 – 2020) |
Vàng | 15,00% | 11,00% | 4,54% |
Vn-Index | 4,00% | 14,00% | 8,56% |
Trái phiếu | 6 – 11% | ||
Gửi tiết kiệm | 6 – 8% | ||
Bitcoin | 27,00% | 132,00% | N/A |
Bảng Thống kê tỷ suất lợi nhuận trung bình hàng năm (CAGR) của các kênh đầu tư từ 2011 – 2020
Tỷ suất lợi nhuận trung bình hàng năm (CAGR) được tính bằng công thức:
Chỉ số CAGR nhằm để biểu thị mức độ sinh lời trung bình hàng năm theo từng mốc thời gian được lựa chọn. CAGR cho nhà đầu tư thấy được bức tranh tổng, số tiền lãi trung bình sinh ra trong một khoảng thời gian dài, thay vì chỉ tập trung vào ngắn hạn 1 năm.
Trong giai đoạn 3 năm vừa qua, từ 2018 đến 2020 cũng là khi kinh tế trải qua giai đoạn khủng hoảng:
Vàng (15%) và Bitcoin (27%) là 2 kênh đầu tư hiệu quả nhất, có tỷ lệ sinh lời cao gấp 2 – 4 lần các kênh khác (chỉ tầm 3 – 6%)
Tuy nhiên Bitcoin vẫn là kênh rất rủi ro và khó để dự đoán trước vì trong năm 2018 Bitcoin chạm đáy kỷ lục khi giá đồng tiền ảo này giảm tới hơn 73%
Trong mốc thời gian 3 năm, khi nền kinh tế gặp khủng hoảng, Vàng là kênh đầu tư tối ưu nhất
Còn trong giai đoạn 5 năm gần đây, kinh tế Việt Nam đồng thời trải qua giai đoạn phát triển mạnh mẽ, khả năng sinh lời của các kênh đầu tư có phần ổn định và ít chênh lệch hơn.
Tỷ lệ sinh lời hàng năm Các kênh ngoài Gửi tiết kiệm và Bitcoin thì không có sự chênh lệch lớn.
Trong trung hạn, Chứng khoán không còn là kênh đầu tư nhiều biến động. Khả năng sinh lời ổn định (11 – 13%) trong 5 năm và cao hơn so với đa số các loại hình đầu tư khác (từ 6 – 10%).
Bitcoin tăng trưởng mạnh do có làn sóng chấp nhận rộng rãi trên thế giới vào năm 2017, giá BTC tăng hơn 1369%. Nhưng Bitcoin vẫn là kênh đầu tư rất mạo hiểu và không phù hợp cho Nhà đầu tư mới.
Trong mốc thời gian 5 năm khi nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, sẽ có nhiều lựa chọn để các Nhà đầu tư cân nhắc
Nhìn vào 10 năm của nền kinh tế Việt nam từ 2011 đến 2020, Trái phiếu lại mới là kênh đầu tư hiệu quả nhất.
Nhờ bản chất cơ bản, trái phiếu vẫn là kênh có độ an toàn tốt, kể cả là Trái phiếu an toàn hay Trái phiếu rủi ro.
Trung bình tỷ lệ sinh lời hàng năm của các trái phiếu lên tới 9.5%, cao hơn hẳn so với Vàng hay Chứng khoán.
Trong 10 năm, Trái phiếu vẫn là kênh đầu tư hiệu quả nhất
Nhóm 1: Siêu An toàn (Gửi tiết kiệm)
Gửi tiết kiệm có thể được coi là nơi cất giữ tiền tốt nhất, nhờ mức độ rủi ro thấp, tuy nhiên đi kèm với đó là lãi suất thực cũng rất thấp.
Ưu điểm
Không yêu cầu nhiều kiến thức về tài chính
Kênh đầu tư an toàn nhất, rủi ro rất thấp, tính thanh khoản cao.
Lãi suất ổn định theo kỳ.
Nhược điểm
Lợi nhuận rất thấp, không đáng kể
Phụ thuộc nhiều vào lạm phát.
Đây là kênh phù hợp dành cho những người không có nhiều kiến thức về đầu tư, không có mong muốn kiếm lợi nhuận từ khoản tiền nhàn rỗi bởi vì lãi suất các ngân hàng hiện nay rất thấp.
Lãi suất ngân hàng trung bình rơi vào 4 – 7%/năm với tiền gửi có kỳ hạn, và chỉ khoảng 0.1%/năm với tiền gửi không kỳ hạn. Thậm chí nếu tính lợi nhuận thực tế sau khi trừ đi lạm phát từng năm thì lãi suất chỉ còn khoảng 1 – 3%/năm.
Một số ngân hàng đang có lãi suất cao trên thị trường có thể kể đến như MB Bank – 7,2% và SCB – 7,5%.
Nhóm 2: An toàn cao đi kèm khả năng sinh lời tốt (Trái phiếu, Bất động sản Chung cư, Đầu tư Cổ phiếu dài hạn)
Nhìn chung, việc đầu tư vào Trái phiếu, Cổ phiếu Blue-chip hay Bất động sản Chung cư sẽ giúp bạn cân bằng 2 tiêu chí An toàn và Lợi nhuận.
a. Trái phiếu
Đầu tư vào Trái phiếu vẫn luôn được nhiều Nhà đầu tư ít ưa thích rủi ro lựa chọn nhờ cam kết khả năng sinh lời của nó. Kênh đầu tư này đều có tỷ lệ sinh lời ổn định, trung bình từ 6 – 13%, tùy thuộc vào thời hạn cam kết và đơn vị phát hành.
Ưu điểm
Độ An toàn tốt, chỉ sau Gửi tiết kiệm
Lãi suất được cam kết đảm bảo trong dài hạn, cao hơn gửi tiết kiệm (6 – 11% so với chỉ 6 – 8%)
Có thể tái đầu tư để đạt lãi suất kép (giao dịch thứ cấp)
Trái phiếu có thể cầm cố như tài sản đảm bảo mà không cần bán ra
Tính thanh khoản ổn định do khả năng giao dịch thứ cấp (mua, bán trước kỳ hạn)
Nhược điểm
Khả năng thanh khoản bị phụ thuộc vào công ty tài chính phát hành trái phiếu và cung cấp giao dịch thứ cấp.
Độ thanh khoản bị phụ thuộc nhiều vào thị trường
Rủi ro gia tăng nếu doanh nghiệp phát hành bị ảnh hưởng xấu.
b. Đầu tư cổ phiếu dài hạn
Ưu điểm
Khả năng tăng trưởng trong dài hạn rất tốt, đặc biệt tại nền kinh tế đang phát triển tốt như Việt Nam
Khả năng thanh khoản cao, thị trường lớn
Nhược điểm
Thông tin thị trường thiếu minh bạch
Số lượng công ty blue-chip tại Việt Nam còn ít
Khi quyết định Đầu tư cổ phiếu trong dài hạn, bạn nên lựa chọn những công ty lớn, uy tín trên thị trường như Vinamilk, FPT, VinGroup,…
Khoảng thời gian | CAGR trong 5 năm trở lại của VN-30 | |
2012 – 2016 | 7.76% | |
2013 – 2017 | 14.93% | |
2014 – 2018 | 8.70% | |
2015 – 2019 | 7.92% | |
2016 – 2020 | 12.53% | |
Trung bình | 10.37% |
Tỷ lệ sinh lời kép trung bình hàng năm (CAGR) trong 5 năm của VN-30
Với các mã cổ phiếu blue-chip này, Nhà đầu tư nên giữ từ 5 năm trở lên. Theo thống kê kinh tế Việt Nam những năm gần đây, dù trong thời kỳ khủng hoảng hay tăng trưởng nóng thì khả năng sinh lời của các mã cổ phiếu này rất tốt với CAGR 5 năm trung bình là 10.37%.
c. Bất động sản Chung cư
Đây là một trong 2 dạng đầu tư Bất động sản được ưa chuộng nhất (bên cạnh Đất nền) bởi tính thanh khoản ổn định. Nếu kiểm tra pháp lý kỹ càng và lên chiến lược đầu tư hợp lý, thường tỷ lệ sinh lời của nhà đầu tư có thể từ 8 – 12%.
Ưu điểm
Có nhiều cách thức để sinh lời: có thể cho thuê hoặc bán khi giá cao,,,
Nhiều hình thức hỗ trợ cho vay khi mua
Ngày càng đa dạng sự lựa chọn: từ chung cư cao cấp tới bình dân
Nhược điểm
Yêu cầu nguồn vốn cao
Phân khúc nhà chung cư giá thấp C, D tiềm ẩn rủi ro nhiều pháp lý
Không có sự tăng trưởng giá đột biến như Bất động sản Đất nền
Tính thanh khoản thấp, thủ tục mua bán rắc rối
Nhóm 3: Cân bằng về độ An toàn và Khả năng sinh lời (Vàng)
Vàng luôn là kênh đầu tư được người Việt nam ưa chuộng nhờ vào khả năng cất giữ giá trị bền vững, và Khả năng sinh lời tốt.
Tuy nhiên Vàng cũng không thực sự là kênh đầu tư an toàn trong dài hạn như đa số chúng ta thường nghĩ. Vàng bị phụ thuộc quá nhiều vào các yếu tố khác như Chu kỳ kinh tế, giá vàng thế giới,… và chỉ thực sự có lợi khi nền kinh tế gặp khủng hoảng.
Biểu đồ Lãi suất hàng năm của Vàng tại Việt Nam (2011 – 2020)
Trong 10 năm, thì đã có tới 7 năm mà khả năng sinh lời thấp hơn lạm phát thực tế, tức là nếu bạn mua vàng là đang bị thua lỗ. Chỉ trong giai đoạn 2019 – 2020, giá Vàng mới có sự tăng trưởng mạnh do dịch Covid-19 bùng phát.
Ưu điểm
Có giá trị nội tại
Thanh khoản cao, lượng giao dịch lớn
Nhược điểm
Phụ thuộc nhiều vào các yếu tố (chu kỳ kinh tế, giá vàng thế giới,…)
Lưu trữ khó khăn
Nhóm 4: Lợi nhuận cao (“Lướt sóng” Cổ phiếu ngắn hạn)
“Lướt sóng” Cổ phiếu là hình thức đầu tư sinh lời hơn hầu hết các kênh đầu tư truyền thống như vàng hay gửi tiết kiệm. Đây là hình thức đầu tư được nhiều người quan tâm nhất do khả năng sinh lời hấp dẫn, tuy nhiên đi kèm với đó là độ rủi ro cao do sự biến động liên tục của thị trường.
Việc “lướt sóng” cổ phiếu yêu cầu kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm lớn, không phù hợp cho những người chơi mới.
Ưu điểm
Vốn đầu tư vừa phải
Tính thanh khoản cao, nguồn cung – cầu thị trường đều lớn
Thời gian đầu tư linh hoạt
Khả năng sinh lời trong ngắn hạn lớn
Nhược điểm
Thị trường Việt Nam dễ bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng đám đông
Thời gian giao dịch ngắn và phụ thuộc vào sàn: thường chỉ từ 9h – 14h45
Thị trường biến động liên tục trong ngày. tiềm ẩn nhiều rủi ro
Yêu cầu kiến thức chuyên môn cao
Nhà đầu tư mới cần bình tĩnh trước những biến động liên tục của thị trường và nguồn thông tin trôi nổi trên mạng, tránh trường hợp “mất tiền oan”.
Nhóm 5: Siêu lợi nhuận (Bitcoin, Bất động sản Đất nền)
a. Bất động sản Đất nền
Đầu tư bất động sản Đất nền dù trong dài hạn hay kể cả ngắn hạn đều có khả năng mang tới cơ hội sinh lời lớn cho Nhà đầu tư.
Ưu điểm
Phù hợp với xu hướng đầu tư của người Việt
Khả năng sinh lời rất cao
Tài sản có giá trị nội tại lớn
Nhược điểm
Yêu cầu nguồn vốn rất lớn
Thanh khoản thấp
Cần hiểu biết về thị trường và thông tin hữu ích
Rủi ro pháp lý lớn
Để đạt được lợi nhuận cao khi đầu tư Bất động sản Đất nền, Nhà đầu tư không chỉ cần có nguồn vốn lớn mà còn phải Phương pháp đầu tư hiệu quả, cân nhắc kỹ khi lựa chọn vị trí đất cũng như tham khảo thông tin thị trường để định giá trước khi mua.
b. Tiền ảo / Bitcoin
Bitcoin là loại tiền ảo đầu tiên trên thế giới và rất thu hút các nhà đầu tư nhờ sự tăng trưởng “khủng khiếp” của nó.
Ưu điểm:
Khả năng sinh lời rất lớn
Thao tác giao dịch đơn giản, thời gian linh hoạt
Không yêu cầu vốn tối thiểu
Nhược điểm:
Rủi ro rất cao, khó dự đoán trước
Yêu cầu khả năng chuyên môn cao
Bitcoin là kênh sinh lời cao nhưng cũng có nhiều rủi ro nhất. Nếu bạn không phải là một Nhà đầu tư lâu năm với tình hình tài chính ổn định, thì không nên vội vàng lựa chọn Bitcoin.
5. Chiến lược đầu tư hiệu quả
Mỗi nhóm kênh đầu tư sẽ phù hợp theo từng nhu cầu của Nhà đầu tư về mức độ An toàn và khả năng sinh lời. Tuy nhiên Nhà đầu tư cần lên kế hoạch với chiến lược đầu tư cụ thể trong dài hạn và ngắn hạn, đặc biệt phải phân bố đa dạng kênh đầu tư.
Kể cả khi bạn là người rất ưa thích sự An toàn, việc dành toàn bộ nguồn tiền nhàn rỗi vào Gửi tiết kiệm ngân hàng cũng không hẳn là một lựa chọn sáng suốt. Bạn vẫn hoàn toàn có thể phân bổ tài sản sang Vàng và Trái phiếu là những kênh có độ an toàn gần tương đương nhưng lại có tỷ lệ sinh lời cao hơn nhiều.
Đồng thời, khi có tham vọng sinh lời cao, việc đầu tư hết vào Bất động sản, Cổ phiếu hay Bitcoin cũng gia tăng nguy cơ mất trắng rất cao. Nhà đầu tư nên lựa chọn đầu tư thêm cả Cổ phiếu hay Trái phiếu để giảm thiểu rủi ro.
Nhìn chung, nếu bạn là người mới và đang bắt đầu tìm kiếm cách sinh lời cho nguồn tiền nhàn rỗi thì nên cân nhắc Vàng và Trái phiếu – những kênh có độ An toàn cao và khả năng sinh lời dài hạnổn định. Còn nếu bạn có nhiều kiến thức tài chính và nguồn thông tin thị trường dồi dào, Cổ phiếu, Bất động sản hay Bitcoin có thể đem lại cho bạn nhiều lợi ích hơn.