Thuật ngữ DeFi xuất hiện ngày càng dày đặc trên báo đài, hội nhóm hay diễn đàn làm nhiều người không thể không đi tìm hiểu về nó. Thế giới luôn vận động và thị trường tài chính cũng thế, nếu đón đầu được xu hướng và đưa ra chiến lược phù hợp, nhà đầu tư sẽ tránh được việc bỏ lỡ cơ hội quý giá một cách đáng tiếc.
Vậy câu hỏi đặt ra là DeFi có phải là xu hướng đó hay không? 2022 đang là dấu móc nào trên con đường của DeFi và tương lai được dự báo ra sao? Hãy cùng GoMoney tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
DeFi (Decentralised Finance) là thị trường tài chính phi tập trung được xây dựng trên công nghệ blockchain. DeFi hoạt động không cần có bên trung gian như ngân hàng, do vậy, giao dịch có thể được thực hiện mọi lúc, mọi nơi với tốc độ nhanh chóng. Hệ thống DeFi cũng cho phép người dùng thanh toán, gửi tiết kiệm, cho vay và quản lý tài sản với sự chủ động cao. [snippet wc. 73]
Hiểu một cách đơn giản, nếu như ở trên thị trường tài chính tập trung truyền thống (còn được gọi là CeFi), giao dịch của bạn cần thông qua bên trung gian như ngân hàng hay công ty tài chính, thì trên DeFi các bên này được loại bỏ hoàn toàn. Thay vào đó, giao dịch sẽ được xử lý và xác minh bởi hợp đồng thông minh lập trình sẵn (smart contract).

Smart contract đóng vai trò như cây bán nước tự động, nếu điều kiện lập trình sẵn được đáp ứng thì giao dịch được thực hiện ngay, qua đó tiết kiệm cả thời gian và chi phí của các bên. Ngoài ra, hợp đồng thông minh còn có một số ưu điểm như minh bạch, chính xác và mức độ bảo mật cao.
Ví dụ: Các giao dịch trên hệ thống mạng Binance Smart Chain (BSC) sẽ được lưu lại dưới dạng các smart contract và công khai trên https://bscscan.com/. Do vậy, bạn có thể xem được giao dịch của tất cả các ví và tổng tài sản của ví.
2. Ứng dụng của DeFi
2.1 Lending and Borrowing trên DeFi: Hoạt động vay và cho vay phi tập trung
Nhờ sự trợ giúp của hợp đồng thông minh, hoạt động vay và cho vay trên DeFi giúp giảm thiểu một trong những rủi ro lớn nhất mà thị trường tập trung gặp phải đó là thông tin bất cân xứng. Người cho vay tránh được nguy cơ bị mất khoản cho vay.
Một nền tảng vay và cho vay phổ biến trên DeFi là MakerDao.
MakerDao là nền tảng được phát triển nhằm giải quyết một trong những vấn đề kinh điển của thị trường tiền mã hóa là sự biến động giá cả. Để thực hiện chức năng này, hệ thống đã phát hành stablecoin DAI. Token DAI được sử dụng với mục tiêu ổn định giá 1 DAI = 1 USD. Hiện nay, vốn hóa thị trường của token này đã vượt mức 6.5 tỷ, đứng thứ 4 trong top các stablecoin. [snippet wc. 79]
Để tham gia vay và cho vay trên MakerDao, NĐT sẽ thế chấp tài sản của mình và nhận về token DAI trong giới hạn phụ thuộc vào giá trị tài sản thế chấp. Khi muốn rút lại tái sản thế chấp một phần hoặc toàn bộ, NĐT sẽ phải trả lại số DAI tương ứng và chịu thêm một khoản phí gọi là Stability Fee. Phí này sẽ phụ thuộc vào thời gian vay.
Một số tài sản thế chấp phổ biến trên MakerDao

Cũng trên nền tảng này, NĐT cũng có thể gửi tiết kiệm bằng đồng DAI mà mình đang có. Lãi suất lúc này được gọi là DSR (Dai Savings Rate).
Mặc dù giá của đồng DAI được đặt mục tiêu ổn định tại mức 1 DAI = 1 USD, nhưng đôi khi có thể lệch khỏi tỷ giá kỳ vọng đó. Lúc này, NĐT có thể thực hiện quyền vote để thay đổi chỉ số DRS, qua đó kéo tỷ giá đồng DAI/USD về mức ban đầu.
Một số nền tảng Vay và Cho vay phi tập trung khác có thể kể đến như Aave, Compound, Liquity.
Top 8 nền tảng vay và cho vay hiện nay – Theo: DeFi Pulse

2.2 Decentralised Exchanges: Giao dịch phi tập trung thông qua các sàn DEX
DEX (Viết tắt của Decentralised Exchanges) là hoạt động giao dịch các loại tiền mã hóa và token khác nhau không thông qua bên trung gian nào. Thay vào đó, hợp đồng thông minh (smart contract) sẽ đóng vai trò xác minh giao dịch nếu điều kiện lập trình sẵn được đáp ứng.Giao dịch phi tập trung đang ngày càng phổ biến nhờ tính minh bạch, bảo mật cao cũng như tiết kiệm thời gian và chi phí. [snippet wc. 79)
Hiện nay có nhiều sàn giao dịch phi tập trung được sử dụng phổ biến, dưới đây là một số sàn DEX lớn mà phần đông NĐT lựa chọn để thực hiện giao dịch.
Top 8 sàn giao dịch phi tập trung phổ biến – Theo: DeFi Pulse

Quy trình để tham gia giao dịch trên các sàn DEX như sau:
Đầu tiên, NĐT cần tạo ví để lưu trữ và quản lý tài khoản. Một số ví được sử dụng phổ biến và được đánh giá cao như Metamask, Trust Wallet, WalletConnect. Ngoài ra còn có Math Wallet, Token Pocket, Binance Chain, SafePal, Coin98.
Tiếp theo, kết nối ví đã tạo với sàn giao dịch và thực hiện giao dịch.
Một giao dịch ở trên PancakeSwap

Nhiều loại token/crypto hiện nay được giao dịch trên DEX có tiềm năng sinh lợi rất cao, lên tới vài chục đến vài trăm phần trăm thậm chí còn cao hơn. Điển hình như trong xu hướng ra đời và phát triển của các game NFT, nếu NĐT chọn được dự án game tốt và xuất phát ở điểm mua phù hợp, tỷ suất sinh lợi rất cao. Một dự án game phố biến trên thế giới do người Việt phát hành như My DeFi Pet, giá tăng gấp 10 lần trong thời gian chưa tới 1 tháng nếu chốt lời vào thời điểm cuối tháng 7, cho thấy rằng đây là một môi trường đầu tư vô cùng màu mỡ.
>> Top 6 sàn giao dịch Bitcoin và các sàn giao dịch tiền ảo lớn
Giao dịch các loại tiền mã hóa như Bitcoin cũng có khả năng sinh lợi rất cao so với đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn.
2.3 Derivatives: Giao dịch phái sinh trên DeFi hỗ trợ giảm thiểu rủi ro và đầu cơ
Phái sinh là tên gọi của những giao dịch mà giá trị của chúng phụ thuộc vào sự biến động của một hoặc một số tài sản được chọn làm cơ sở. NĐT chọn giao dịch phái sinh để tránh thiệt hại do sự biến động về giá cả hoặc đề đầu cơ kiếm lời từ kỳ vọng giá trong tương lai. [Snippet wc. 62]
Trên thị trường DeFi, tài sản được chọn làm cơ sở có thể là các loại token hay crypto. Giao dịch được thực hiện bằng smart contract.
Nền tảng giao dịch phái sinh hàng đầu trên DeFi có thể kể đến là Synthetic, nền tảng này được xây dựng trên mạng Ethereum.
Synthetix là nền tảng cho phép NĐT nhận được lợi ích từ việc nắm giữ tài sản mà không thực sự nắm giữ chúng. Các tài sản này được nắm giữ và giao dịch trên Synthetix dưới dạng tài sản tổng hợp như sUSD (ứng với đồng USD), sETH (ứng với đồng Ethereum), sXAU (ứng với vàng) hay sBTC (ứng với Bitcoin). Tỷ giá được giữ cố định ở tỷ lệ 1:1.
Cùng trên nền tảng Synthetix, NĐT cũng có thể quy đổi các đơn vị tiền tệ thực ra token dưới dạng tài sản tổng hợp để thực hiện các giao dịch mua bán, trao đổi trên các nền tảng DEX.
Một số tài sản tổng hợp trên Synthetix

Quy trình thực hiện giao dịch trên Synthetix:
- NĐT cần tạo ví để lưu trữ và quản lý tài khoản. Một số ví được sử dụng phổ biến và đánh giá cao như Metamask, Trust Wallet, WalletConnect. Ngoài ra còn có Math Wallet, Token Pocket, Binance Chain, SafePal, Coin98.
- Kết nối ví đã tạo với sàn Synthetix và thực hiện giao dịch.
2.4 Assets: Chức năng Quản lý tài sản trên DeFi
Thị trường DeFi càng thêm phần sôi động khi mà khối lượng giao dịch các tài sản số ngày càng gia tăng. Sự nổi lên của xu hướng NFT là một ví dụ điển hình.
NFT (Non-fungible token) là một loại tài sản số sử dụng công nghệ blockchain (chuỗi khối) để tạo ra chuỗi mã độc nhất đại diện cho một vật phẩm nào đó và không thể bị thay thế. Một NFT có thể đại diện cho bất cứ thứ gì, từ âm nhạc, nghệ thuật, thẻ bài hay thậm chí cả dòng trạng thái đăng tải trên Facebook.
>> NFT là gì? Top 3 coin NFT tiềm năng 2021
Người nổi tiếng bao gồm những nghệ sĩ hàng đầu cũng không nằm ngoài làn sóng này. Vào tháng 4 vừa qua, rapper Eminem thông báo đã thu về được 1.78 triệu USD sau khi bán bộ sưu tập sản phẩm âm nhạc đã được chuyển sang kỹ thuật số của mình dưới dạng NFT trên nền tảng Nifty Gateway. Ngôi sao bóng đá Messi cũng đã cho lên sóng bộ sưu tập của mình trên nền tảng Ethernity vào cuối tháng 8 vừa qua.

Hiện nay, không chỉ có các nghệ sĩ, bất cứ ai cũng có thể tạo tài sản kỹ thuật số dưới dạng NFT và đem mua bán, trao đổi trên thị trường. Một trong những nền tảng giúp việc này được dễ dàng hơn bao giờ hết đó là Ethernity. Dưới đây là quy trình tài sản kỹ thuật số được tạo và đem đi giao dịch.

TVL (Total Value Locked) là chỉ số thể hiện tổng giá trị bị khóa trong một giao thức crypto cụ thể. Thông số này được sử dụng để đánh giá sử khỏe mạnh của một dự án bất kỳ. Giá trị TVL được tính vô cùng đơn giản bằng cách nhân vốn hóa thị trường của dự án với tỷ lệ TVL của dự án đó. [snippet wc. 63]
Chỉ số TVL của toàn thị trường DeFi hiện nay rơi vào khoảng 84.5 tỷ đôla. Sự biến động của chỉ số này trong các năm qua thể hiện trong biểu đồ ở dưới.

Hiện nay, thị trường DeFi đang nổi lên nhiều xu hướng mới như kiếm lời từ Yield Farming (hoạt động gửi tiết kiệm phiên bản DeFi), game NFT hay sự chấp nhận ngày càng rộng rãi của các tài sản mã hóa.
3.1 Sự nổi lên của hoạt động Yield Farming
Yield Farming là hoạt động cung cấp thanh khoản cho tài sản crypto bằng cách đem stake tài sản đó vào bể thanh khoản (Liquidity Pool hay LP) để nhận được phần thưởng. Mỗi dự án thường có bể thanh khoản riêng, một số nền tảng phổ biến được sử dụng để stake có thể kể đến là MakerDao, Compound, Uniswap.
Để hiểu hơn về cách tiến hành Yield Farming, hãy cùng tìm hiểu thông qua ví dụ đi stake trên LaunchPad, một nền tảng mà nhiều dự án game NFT chọn để tiến hành IDO.
- Để đi stake, đầu tiên cần chuẩn bị một ví Metamask có sẵn BUSD hoặc BNB
- Chọn tính năng stake trên Launhpad và chọn cặp token/crypto để stake
- Tiến hành stake để nhận phần thưởng sau khi đạt tới mốc thời gian nhất định. Đây là lí do nhiều người ví Yield Farming như là hoạt động gửi tiết kiệm. Thực tế hai hoạt động đầu tư này có nhiều điểm tương đồng: tải sản bị khóa trong một thời gian và NĐT nhận được một khoản lãi nhất định.

Yield Farming chỉ mới đang ở trong giai đoạn đầu trên chặng đường dài phía trước. Hoạt động này chỉ thực sự trở nên phổ biến vào Q2/2020 khi mà Compound ra mắt tính năng Liquidity Mining, với phần thưởng là token quản trị của dự án, COMP.
>> Đọc thêm: Nên đầu tư tiền Kỹ thuật số nào 2021
Ngày nay, hầu như tất cả dự án lớn trên DeFi đều có bể thanh khoản với nhiều phần thưởng hấp dẫn. Với nhiều người, đây là một hoạt động đầu tư sinh lời cao nếu biết cách chọn lọc dự án tốt và đưa ra chiến lược phù hợp.
3.2 Token của các game NFT đang nóng hơn bao giờ hết với chuỗi ra mắt của vô số dự án
Game NFT là các game mà tài sản được dùng trong các game đó có thể được lưu trữ và giao dịch dưới dạng NFT. Play-To-Earn là thuật ngữ phố biến gắn liền với dòng game này và đang trở thành một xu hướng mạnh mẽ. Một số game NFT phổ biến hiện nay có thể kể đến Axie Affinity, My DeFi Pet hay Decentraland. [snippet wc. 65]
Có nhiều cách để kiếm tiền từ các tựa game NFT như tham gia offering, chơi game kiếm vật phẩm, mua bán token.
- Tham gia các đợt Private Offering, Initial DEX Offering (IDO): Việc này đòi hỏi NĐT cần nắm bắt được thông tin về các dự án game từ những ngày đầu. Đặc điểm của cách này là xác suất được tham gia thấp (ví dụ như 1:14 như với tựa game HeroFi). Tuy nhiên, nếu mua được token vào thời điểm IDO, sau khi được listing chính thức thì giá của những token này có thể tăng mấy chục đến mấy trăm lần so với giá IDO.
- Chơi game kiếm vật phẩm: Trong hệ sinh thái của các game thường có nhiều vật phẩm khác nhau như vũ khí chiến đấu, xe cộ, trang phục hay cả nhân vật trong game. Người chơi đạt tới một trình độ nhất định sẽ kiếm được nhiều vật phẩm và đem đi trao đổi, mua bán để kiếm tiền. Bên cạnh đó, nhiều game thường xuyên tổ chức các giải đấu với nhiều phần thưởng hấp dẫn. Tuy nhiên, chi phí ban đầu bỏ ra để chơi game là khá cao, khoảng 2.000 USD như với My DeFi Pet.
- Mua bán token: Việc này đòi hỏi NĐT có kiến thức về thị trường game NFT, nắm bắt được thông tin cũng như tâm lý của những NĐT khác. Nếu chọn đúng điểm mua/bán và đúng dự án, khả năng sinh lời có thể lên tới vài trăm phần trăm. Tuy nhiên, tham gia trade trên DeFi tiềm ẩn nhiều rủi ro nên sẽ không phù hợp với NĐT có khẩu vị rủi ro thấp.
3.3 Các tài sản được giao dịch trên DeFi ngày càng được chấp nhận rộng rãi
Ngày 7/9 vừa qua, El Salvador trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới chấp nhận Bitcoin là đồng tiền hợp pháp. Mặc dù còn nhiều khó khăn trong thời gian đầu nhưng điều này cũng phần nào đã thể hiện sức ảnh hưởng ngày càng lớn của các loại đồng tiền mã hóa đối với cuộc sống thường ngày của chúng ta.
Nhiều hãng lớn trên thế giới như Microsoft, Starbuck, Amazon, PayPal, Coca Cola đã chấp nhận Bitcoin như là một hình thức thanh toán. Dự kiến trong thời gian tới, còn nhiều hãng hơn gia nhập làn sóng này.
Ở Việt Nam, mặc dù Bitcoin chưa được công nhận làm phương tiện thanh toán nhưng phong trào đầu tư vào thị trường DeFi đang trở thành một cơn sốt. Nhiều tựa game NFT làm mưa làm gió trên thế giới được tạo ra bởi người Việt như My DeFi Pet, Axie Infinity.
Trong bối cảnh đại dịch Covid hoành hành khắp nơi trên thế giới và chưa có lối đi nào hoàn chỉnh để thoát ra bóng đen của đại dịch, thì sự bùng nổ của các nền tảng kỹ thuật số là hoàn toàn dễ hiểu. Trong thời gian tới, thị trường DeFi được dự báo sẽ trở nên sôi động hơn nữa có sẽ có nhiều hướng đi mới hơn với nhiều đột phá hơn.